Bir tür işyeri örgütlenme metodolojisi: İş arkadaşları ile kurulan ilişkiler üzerine.

Bundan birkaç yıl önce bir IWW üyesi olup kolları sıvadığımda, iş arkadaşlarım oluşturduğum örgüt yapısı ilişkilerimiz bazında çok kopuk bir yapıya sahipti ki bu ilişkilere odaklanma fikri aklımdan pek fazla geçmiyordu. IWW üyesi olan iş arkadaşlarımda dâhil olmak üzere çoğu ile mesafeli durmamdan dolayı duygusal yönden ulaşılmaz bir konumda idim.

Genç bir Birlik üyesi olarak; tecrübesiz, huzursuz ve “bir kampanya yürütmenin adımları” kavramından ötesine geçebilmek için, ilk bakışta birbirinden alakasız görünen hayatımın etki alanlarını (ev, arkadaşlar, iş, komite, aile vb.) birbirleri ile entegre etmem gerektiği konusunda bilgisizdim. Bunun aksine kuruldaki ve en sonunda örgütteki üye sayısını arttırmaya odaklanmış bir tür sayı oyununa odaklanmıştım.

O zamanlar, daha dinamik bireysel ilişkiler geliştirme ve iş arkadaşlarım ile beceri, tecrübe ve hatta eğlenceyi paylaşma sürecinin, sonunda kalite, karakter ve ilişkinin içeriğini belirleyen asıl süreç olduğunu fark edememiştim. Bunun yerine örgütlenme yapım, yürüttüğüm kampanyayı hızlı bir şekilde, sıkı ilişkiler geliştirmeden ve hakiki yol arkadaşları edinmeden insanlara duyurmak üzerine kurulu idi.

Kampanyacı değil Örgütçü olabilmek

Tarihi Bread and Roses ayaklanmasına¹ gönderme yaparak ilk IWW organizatörlerinden Elizabeth Gurley Flynn şöyle demişti; “[onlar] mükemmel kampanya yürütebiliyorlardı fakat örgüt organizatörlüğü bakımından zayıftılar”. Bu ayaklanmanın ABD işçi hareketi içerisindeki yeri ve önemine rağmen, uzun vadede etkili bir organizasyon yerine kısa vadeli kazanımlar elde edilmişti. IWW, tamamı ile demokratik ve devrimci bir amaca sahip bu kapsamlı yapının keyfini sürmüştü evet ama halen sistematik olarak yeni liderler yetiştirme konusunda yetersiz kalınıyordu.

1. Dünya Savaş’ına girerken ve büyük buhranı yaşamadan önce, IWW örgüt yapısını geliştirmeye ve olgunlaştırmaya yeni başlamıştı. Örgütlenme için kullanılan “Hot Shop” yaklaşımının üstesinden gelmeye çalışılıyordu, bugün bile bu yaklaşımdan kurtulmaya çalışıyoruz denilebilir. “Hot Shop” kavramı çalışanların atılması sonucu bir süreliğine anlık kızgın çalışanların bulunduğu ve çeşitli konularda şikâyet etmeye başladığı(ücretler, idari değişiklikler, yönetimin davranışları vb.) ve zamanla bu kızgınlığın söndüğü işyerleri ve endüstriler için kullanılır. Dolayısı ile bu tarz yerlerde uzun zamanlı örgütlenme gerçekleşmez sadece anlık problem oluştuğunda sesler yükselmeye başlar.

Çıkarılan Ders

Son birkaç yılda öğrendiğim kadarı ile devrimci bir birlik hareketi yaratabilmenin yolu, örgüt üyelerini geliştiren ve güçlendiren daha incelikli çalışan uygulamaları tanımlamak ve adapte etmekten geçiyor. The Organizer Training 101 ve Weakining the Dam ²broşürü içerisinde yer alan dersler ve kavramlar bize iş yerlerinde bireylere odaklanma konusunda mükemmel referans noktaları sunmaktadır.

Fakat ben bu noktada tartışmayı iş arkadaşları ve komite üyeleri arasında iletişim seviyesi ve örgütlenme üzerine yoğunlaştırmak istiyorum. Sanırım çalıştığımız yerlerde bireysel ilişkiler kurma konusunu daha iyi anlamamız gerekiyor. Özellikle birbirimizin hayatlarını ayıran, iletişimimizi sınırlandıran; iş arkadaşlarımıza, toplumumuza, sınıfımıza ve mücadelemize katkı sağlamamızı engelleyen kişisel/politik ikilemleri aşarak iletişim kurabilmeyi. Devrimci bir örgütlenme geliştirebilmemiz için gerekli ilişkiler kurabilme süreci üzerine daha büyük vurgu yapılması gerekiyor.

Bir topluluk olarak komite

Benim bu konudaki yaklaşımımdaki değişim, kendi örgütlenme yöntemimi senelerce iş yerinde örgütlenme tecrübesi edinmiş bir IWW üyesi ile birleştirmem sonucunda başladı. Süratle bana kılavuzluk etmeye başladı, önemli IWW tarihi ve mücadelelerinden bahsetti. İlgi çekici paralel hikâyeler konusunda bilgi sahibi oldum. Mesela The League of Revolutionary Black Workers³ ve 1970’lerdeki İtalyan otomobil işçileri gibi devrimci birlik hareketlerinden çıkarılan derslere dikkatimi çekti. İşçi sınıfı için daha geniş bir kapsam olan “Kampanya yürütmenin ötesi” hakkında düşünmemi sağladı. En önemlisi ise birbirimizi arkadaş olarak tanıyarak daha yakın ilişki kurmamız oldu.

Daha sık beraber zaman geçirerek birbirimizin eşlerini, yakın arkadaşlarını ve ailesini tanır hale geldik. Büyürken edindiğimiz tecrübeleri, özgeçmişimizi konuştuk, yemek pişirdik, kamp turlarına katıldık ve genellikle örgütlenme dışında beraber bir şeyler paylaştık. Birkaç ay içerisinde ilk başta bizi bir araya getiren koşul olan birlik organizatörleri ve iş arkadaşları olmak dışında güçlü bir arkadaşlığımız oldu.

Bu süreçte metot bağlamında işyeri komitesini geliştirme hakkında daha derin düşünmeye başladık. Bu süreç nasıl işlemeliydi ve uğruna çabaladığımız devrimci fikre etkisi nasıl olacaktı.

Sınırları yok etmek: İlişki geliştirme üzerine bir sistem

Çalışmalarımız sonunda örgütlenme felsefemize Sınırları yok etmek dediğimiz bir kavram eklemiş olduk. Basitçe bu kavram hayatlarımızın değişik çerçevelerini sınıf mücadelemizle birleştirmek diyebiliriz. İşin temelinde Sınırları yok etmek kavramını işyeri birlikleri organizatörleri olarak geliştirmek istediğimiz ilişkilere bir yaklaşım olarak görebiliriz. Bu uygulama iki yönlüdür. Dinamik çalışan sınıfı için sosyal ilişkiler nasıl ve niçin mücadele verdiğimizi daha iyi anlamayı sağlar, mücadele ise sosyal ilişkileri bilgilendirir, eğitir ve esnek bir süreç içerisinde birinden diğerine dönüşüm sağlar. Hayatlarımız karmaşık, örgütlenme yapımız hayatlarımızın bütün açılarına oturacak şekilde uygun olmalı, çünkü kapitalizm iş yerinden ayrıldığımızda bitmiyor ya da iş yerindeyken insan olmaktan çıkmıyoruz.

Çalışan sınıfı aydınlarından Stan Weir “Singlejack Solidarity” denilen bir kavram ortaya çıkardı. Bu kavram iş arkadaşları ve diğer işçi sınıfı örgüt üyeleri ile yakın ilişki kurmanın doğası ve önemini tanımlamakta kullanılıyor. Buradan yola çıkarak “Singlejacking” kavramının çalışan örgütü için bir prensip metodu olması gerektiği söylenebilir çünkü bu kavram sınıf mücadelesinde arka planda yatan ortaklıkları; kişisel dünyayı delerek ve hayatlarımızı iş, kişisel yaşam, kimlik ve siyasi kimlikler olarak bölümlendiren yapıyı ortadan kaldırarak ortaya çıkartır. Çocuk bakıcılığı, birisine hareket etmesinde yardımcı olmak veya kampa gitmek ilk bakışta iş yeri örgütlenmesi için gerekli ayrıntılar olarak görünmeyebilir, fakat bu kavramlar daha geniş ve olgun yapıda bir dayanışma, arkadaşlık ve topluluk yaratabilmek için kaçınılmazdır.

Benim düşünceme göre bu tarz bir örgütlenme güçlü duygusal bir bileşendir. Başımdan geçen bir olay: Bir iş arkadaşımız Meksika’da yaşayan büyükbaba ve büyükannesini onlar ölmeden önce görmek için zaman yaratamıyordu. Başarılı işyeri örgütlenmemiz sayesinde Principle Architect⁴ olan örgüt üyesi arkadaşımız Yönetimin oturma planını değiştirerek diğer arkadaşa boş zaman yarattı. Gözünden yaşlar akarken, bana ve diğer bir komite üyesi arkadaşıma, iş yerindeki sistematik adaletsizliklere nasıl gözlerini açmamızı sağladığımızı ve bunu yaparak çalışanlar olarak sahip olduğumuz kolektif gücün farkına varmalarının onların deyimi ile hayatlarının en önemli yolculuklarından biri olduğundan bahsetti.

Eğer güçlü ve sürdürülebilir bir işyeri komitesi oluşturmanın yolunun, sınırları ortadan kaldıran ilişkiler kurma yaklaşımı olduğunda hem fikirsek, üzerimizden iş yerinde yürüttüğümüz kampanyanın nicelik olarak hızlı bir şekilde büyümesi gerektiği düşüncesinin yarattığı baskıdan da kurtulmuş oluruz. Nitelikli büyümeye daha fazla dikkat çekmiş oluruz ve aramıza yeni katılanlarında lider olabilmek için gerekli becerileri, kapasiteyi ve rekabet gücünü elde ettiğinden emin olabiliriz. Bu yaklaşım benzersiz bir sabır gerektiriyor fakat ödülü de aynı oranda güzel oluyor.

Yukarıda bahsettiğim iş arkadaşı ile geçirdiğim iş yerlerinde problemler ve bunların daha geniş sınıfsal ilişkileri üzerine birkaç aylık eğitim ve hazırlanma süreci esnasında birlikte sosyal vakit de geçirerek birbirimizi kişisel seviyede (aile, iş dışı hayat, ilgi alanları, tutkular gibi alanlarda) tanıdık. Duygusal bir bağ oluşturduk ve çok önemli bir iş yeri zaferi kazandık ve en sonunda yoldaş birer komite üyesi olduk.

Bana göre bu duygusal bileşen işyerleri örgütlenmesinin simgesi olmalıdır. Zengin tarihimizin ve sınıf mücadelesinin diğer önemli olaylarının ortak bir manevi dilde birleşmesinin bir sebebi var: Devrimsel örgütlenme; çalışan sınıfı dayanışmasının, kapitalizm tarafından üretilen günlük izolasyon ve yabancılaştırma yöntemlerinin içinden geçebildiği bir yapıyı anlamaya ihtiyaç duyar. İş arkadaşlarımız ve komite arkadaşlarımızla devrimsel örgüt ruhu oluştururken, eskinin kabuğu üzerinden yeni ilişki çeşitleri biçimlendirerek yeni bir topluluk oluşturduğumuzu unutmamak gerekiyor.

Çalışanlar arasında sosyal aktiviteler

Bu tarz ilişkiler yaratırken ve hayatlarımızdaki sınırları ortadan kaldırırken uyguladığımız metotlardan biri de, komiteye ayırdığımız zamanı bir aktiviteye dönüştürerek harcamaktı. Bu şekilde organizatörlere hayatlarımızda neler olup bittiğini, nerede desteğe ihtiyaç olduğunu, bizi nelerin gerdiğini, neyin heyecanlandırdığını, nerede parti olduğunu, nerede grev olduğu gibi konularda açılmamızı sağlıyordu. Aynı zamanda sosyal aktiviteler düzenleyip, birbirimizi davet ediyorduk. En son tecrübeli komite üyelerinin yeni gelen üyelerle çift olarak tecrübe ve bilgi paylaştığı yapısal bir dayanışma programı kurduk.

Örgütlenmemizde sınırları ortadan kaldıracak teknolojik olarak en yenilikçi yöntemlerimizden biri de mesajlaşma ağı idi. Bu ağ mail listesi gibi çalışmaktadır. Çalışan katında iş yeri sorunlarını konuşmayı, öğlen yemeği molalarını düzenlemeyi ve “2 ye 1”lik komite üyesi çalışmalarını bu ağ üzerinden hallediyorduk. Ağı aynı zamanda şakalaşma, parti düzenleme veya birisi kötü bir gün geçiriyorsa ona moral verme amaçlı da kullanıyorduk. Bu tarz bir grup iletişimi kolaylığı ve gayri resmi oluşu ile birbirimiz arasındaki iletişimi; belirsiz ve çakışan mesai saatlerine rağmen güçlendirdi.

Tabi ki yüz yüze iletişimden iyisi yoktur. İşin sonunda iş arkadaşlarımızı tanımamız gerekiyor, sadece onları bilmemiz yetersiz. Tek kişilik bir komite de olsanız, ya da büyük bir komitenin üyesi de olsanız, sınırları ortadan kaldıracak bir örgütlenme evrensel olarak uygulanabilirdir. Güçlü bir ilişki oluşturma bir organizatör için en zor görevlerden biridir. Aynı zamanda en önemlisidir de…